مقدمه
مدرسه علمیه حاج شیخ عبدالحسین طهرانی (ره) یکی از مدارس قدیمی و اثرگذار حوزههای علمیه تهران است که نام خود را از یکی از علمای برجسته قرن سیزدهم هجری، آیتالله حاج شیخ عبدالحسین طهرانی (ره)، وام گرفته است. این مدرسه در طول بیش از یک قرن فعالیت، نقشی مهم در تربیت طلاب فاضل، ترویج معارف اهلبیت (ع) و پاسداری از ارزشهای دینی در پایتخت ایران ایفا کرده است.
بنیانگذاری مدرسه
مرحوم آیتالله حاج شیخ عبدالحسین طهرانی از شاگردان بزرگانی همچون شیخ مرتضی انصاری و از علمای نامدار قرن سیزدهم هجری قمری بود. ایشان پس از سالها تحصیل و تدریس در نجف اشرف، به ایران بازگشت و در تهران ساکن شد. در همان دوران با هدف ترویج علوم اسلامی و تربیت طلاب متعهد، اقدام به تأسیس مدرسهای دینی در حوالی خیابان مولوی تهران نمود که بعدها به نام خود او معروف شد.
این مدرسه با همت و نیت خالصانهی مؤسس آن، به مرکزی برای تعلیم فقه، اصول، منطق، تفسیر و اخلاق تبدیل شد و بسیاری از علمای برجستهی معاصر، از این حوزه برخاستهاند.
معماری و موقعیت مکانی
مدرسه علمیه شیخ عبدالحسین در خیابان مولوی، محدودهی بازار بزرگ تهران واقع شده و از نظر معماری، نمونهای ارزشمند از بناهای مذهبی دوره قاجار به شمار میآید. ساختمان اصلی مدرسه شامل صحن مرکزی، حجرههایی برای طلاب، ایوان، شبستان و مسجدی بزرگ است که نماز جماعت و مراسم مذهبی در آن برگزار میشود. تزئینات آجری، کاشیکاریها و کتیبههای قرآنی بر زیبایی و اصالت تاریخی این مجموعه افزوده است.
نقش فرهنگی و علمی
در طول دههها، این مدرسه همواره یکی از مراکز فعال علمی و فرهنگی در تهران بوده است. طلاب این حوزه دروس سطح و خارج فقه و اصول را در کنار آموزش قرآن و اخلاق میآموزند. بسیاری از روحانیون، مبلغین و علمای معاصر، دوران تحصیل خود را در همین مدرسه گذراندهاند.
علاوه بر دروس حوزوی، برنامههای فرهنگی، جلسات تفسیر و مناسبتهای مذهبی نیز در این مدرسه برگزار میشود که آن را به یکی از کانونهای اصلی فعالیتهای دینی در پایتخت بدل کرده است.
تولیت و مدیریت فعلی
پس از درگذشت مؤسس، ادارهی مدرسه به فرزندان و علمای شاخص سپرده شد. از میان تولیتهای معاصر، میتوان به مرحوم آیتالله سید هادی خسروشاهی و پس از ایشان حضرت آیتالله سید باقر خسروشاهی اشاره کرد که با اهتمام فراوان، ضمن حفظ اصالت تاریخی بنا، فعالیتهای علمی و آموزشی مدرسه را توسعه دادهاند.
بازسازی و احیای بنا
در سالهای اخیر، به منظور صیانت از میراث تاریخی و فرهنگی حوزههای علمیه، بخشهایی از ساختمان مدرسه مرمت و بازسازی شده است. تلاشهای صورتگرفته در جهت حفظ اصالت معماری، نوسازی حجرهها و تجهیز فضاهای آموزشی، موجب شده است که این مرکز علمی همچنان مأمن طلاب و علاقهمندان علوم دینی باقی بماند.
جایگاه امروز مدرسه
امروزه مدرسه علمیه حاج شیخ عبدالحسین (ره) بهعنوان یکی از مدارس فعال و معتبر در تهران شناخته میشود. این مرکز با بهرهگیری از اساتید مجرب، نظام آموزشی منظم و برنامههای فرهنگی هدفمند، مسیر علمی و معنوی مؤسس آن را ادامه میدهد و همچنان در خدمت تربیت طلاب متعهد و مجتهدان آینده است.
